Ứng dụng của CBCT vào lâm sàng trong nha khoa – Part 1

Ứng dụng trong việc chẩn đoán trước phẫu thuật như thế nào?

Việc ứng dụng CBCT vào chẩn đoán trước phẫu thuật, các nhà lâm sàng cần xác định mức độ nguy hiểm đến giải phẫu cấu trúc và nên xem mức độ cần thiết của việc giả định phục hình trước phẫu thuật hay không. 

Trực quan hoá và mô phỏng chính xác địa điểm ống dây thần kinh xương hàm dưới là một trong những ưu điểm của việc khảo sát phim CBCT toàn hàm. Đối với hầu hết bệnh nhân, việc tái hiện lại ổ xương chứa ống dây thần kinh sẽ được trực quan ở lát cắt ngang. Nó thường sẽ nằm ở vùng kế cận với phần lớp xương vỏ mặt lưỡi, bắt đầu từ lỗ hàm dưới (lỗ gai Spix) và kéo dài về phía trước đến lỗ cằm. Khoảng cách từ mào xương ổ xuống đến phần viền ngoài cùng của xương hàm đều có thể được xác định một cách chính xác với hình ảnh chẩn đoán của CBCT. Những thay đổi của ống dây thần kinh trong xương hàm và những bất thường đều có thể được đánh giá.

Chẩn đoán trước phẫu thuật với phim CBCT

Vùng răng trước hàm dưới, điều cần thiết là đánh giá khu vực và xác định cấu trúc giải phẫu của vùng răng cửa, lỗ cằm, Ống dây thần kinh phụ .. để tránh xuất huyết hay tổn thương mạch máu.  Ống dây thần kinh phụ thường hiếm gặp và chỉ có CBCT chụp vùng cho độ phân giải cao mới có thể phát hiện ra. Việc khảo sát ống dây thần kinh phụ sẽ giúp ích cho việc:

  • Khi giải phẫu xương, nạo nang hay cắt vùng răng R4, R5
  • Khi cắm Implant toàn hàm All-on-4

Ở vùng răng sau, phần mở rộng của hố dưới hàm là khu vực cần được đánh giá trước khi đặt Implant. Hố dưới hàm nằm ở phần dưới cơ hàm móng ở vùng răng hàm dưới. Trong trường hợp có lẹm xương, thường không có biểu hiện lâm sàng hay trên phim chụp Pano, vì thế khả năng nguy cơ khi đặt Implant thủng qua lớp xương vỏ mặt lưỡi và chảy máu là có thể xảy ra. 


Vùng răng trước hàm trên, khẩu cái nằm ở phía sau của răng cửa giữa và đường kính có thể khác nhau. Kích cỡ, vị trí chính xác và địa thể của các lỗ/hốc là rất quan trọng bởi vì nếu chúng ta làm hại đến cấu trúc giải phẫu thì có thể nguyên nhân dẫn đến tổn thương thần kinh.


Vùng răng sau hàm trên, một trong những cấu trúc quan trọng là các xoang hàm trên. Khi có kế hoạch cho việc nâng xoang, phim CBCT của vùng khảo sát cần được đánh giá cả về sức khoẻ của xoang cũng như giải phẫu. Thần kinh huyệt nhóm răng cửa trước sẽ được trực quan hoá như một cấu trúc thấu xạ, trong nhỏ chạy từ trước ra sau trong thành bên của xoang hàm trên tại khu vực răng tiền cối và cần được xác định trước khi tiến hành mở vạt tại khu vực đó.

Một cấu trúc giải phẫu khác ở vùng răng trong hàm trên là Hố trong vòm họng nằm ở mặt xa của vùng răng cối lớn thứ 2, Vị trí của nó sẽ rất quan trọng trong việc lật vạt trước phẫu thuật. Có một điều quan trọng trong phim CBCT, vị trí của hố trong vòm họng sẽ được trực quan hoá tuy nhiên các nhóm dây thần kinh (mô mềm) sẽ không thể nhìn thấy. Sau phẫu thuật nâng xoang, phim CBCT có thể mang đến những thông tin như vùng ghép xương và việc ghép xương có tích hợp tốt hay không.

Khi việc ghép xương khối được lên kế hoạch, thông tin có được từ phim CBCT sẽ giúp cho việc xác định khoảng ghép cần bao nhiêu. Phần xương khối tự thân sẽ được lấy từ ngành lên của xương hàm dưới (xương hậu hàm) hoặc xương cằm của bệnh nhân. Với sự dốc của phần ngành lên xương hậu hàm nên khoảng cách từ ống xương hàm dưới đến phần lớp vỏ cần được đo chính xác để tránh hiện tượng bị chảy máu hoặc các vấn đề về thần kinh. Việc đánh giá sự hiện diện của việc chẻ nhánh ổ xương, không phổ biến ở khúc lên của xương hậu hàm, là cần phải được xác định. Nếu phần xương ghép lấy từ xương cằm, điều quan trọng là cần đánh giá giải phẫu của khu vực đó để tránh việc là phá vỡ/ảnh hưởng đến phần chóp răng tại khu vực hoặc các bó mạch thần kinh như  Ống dây thần kinh xương hàm dưới.

Ống dây thần kinh nhánh xương hàm dưới phát hiện trên phim CBCT

Nên xem xét một điều trị khá phổ biến trong việc sử dụng phim CBCT là đánh giá phần chóp chân răng cối lớn thứ 3. Lát cắt ngang trên phim là rất hữu ích cho việc phát hiện được mối quan hệ và mức độ gần của ống dây thần kinh hàm dưới với chân của răng cối lớn thứ 3. 

Đối với những chẩn đoán để phát hiện ra những bất thường đối với từng bệnh nhân, việc thực hiện phát tia toàn hàm thường sẽ khó có thể chẩn đoán được chính xác, vì độ phân giải hạn chế. Lúc này, việc chụp phim theo vùng sẽ giúp cho việc xác định bất thường theo khu vực dễ dàng hơn.

Ứng dụng của CBCT ngoài việc chẩn đoán hay đánh giá tình trạng của bệnh nhân cũng như giả định được kế hoạch điều trị sẽ còn rất nhiều ứng dụng khác liên quan. Quý Bác sĩ hãy cùng theo dõi phần tiếp theo của Ứng dụng CBCT cho khảo sát Xoang và Đường thở (Airway) như thế nào ở bài tiếp theo.

Related Posts

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *